همه ما انسان‌ها برای گذران زندگی به یک سری احتیاجات مانند خوراک، پوشاک، مسکن و سرگرمی نیاز داریم. و اکثر این موارد با پول به دست می‌آیند. مسلما برای به دست آوردن پول هم به کار یا شغل نیاز داریم تا بتوانیم هر چه را که می‌خواهیم تهیه کنیم؛ اما آیا هر کاری که از طریق آن پول به دست بیاوریم شغل محسوب میشود؟ مثلا ممکن است در ازای دزدی یا گدایی هم پول به دست بیاوریم، اما آیا کار درستی است و اصلا شغل محسوب میشود؟ مسلما نه! پس شغل تعریف خاص خود را دارد و شاغل هم فردی با ویژگی‌های خاص است.
تا به حال به این فکر کرده‌اید که شغل با حرفه چه فرقی دارد؟ فرصت شغلی چیست و چه تفاوتی با موقعیت شغلی دارد؟ با من همراه باشید تا به جواب همه این سوالات برسید.
وقتی صحبت از شغل به میان می‌آید، همه فکر می‌کنند که با مفهوم ساده‌ای روبه‌رو هستند که مشخص و واضح است؛ اما آیا تعریفی هم برای این واژه دارند؟ خود شما چطور؟ برای تعریف شغل چه جمله یا توضیحی دارید؟ وقتی کلمه job یا occupation را در فرهنگ لغت پیدا می‌کنیم، به چنین تعاریفی می‌رسیم:
افراد متخصص یا نهادهای مختلف تعریف خاصی از کار، شغل و شاغل ارائه می‌دهند. مثلا مرکز آمار ایران چنین تعریفی ارائه داده است:
به هر فعالیت اقتصادی، فکری یا جسمی که برای کسب درآمد – چه نقدی و چه غیر نقدی – انجام میشود و طی آن محصول یا خدماتی ارائه میشود، کار می‌گویند.
بنابراین افراد شاغل به طور کلی در دو دسته قرار می‌گیرند:
خب تا اینجا در مورد شغل صحبت کردیم، اما در مورد تعریف شاغل اختلافات زیادی وجود دارد. مثلا مرکز آمار ایران ادعا می‌کند که یک تعریف بین‌المللی و استاندارد ارائه داده است، اما وقتی به تعریف نگاهی می‌اندازیم، می‌بینیم که با واقعیت‌های جامعه همخوانی ندارد.
مرکز آمار ایران چنین تعریفی برای افراد شاغل ارائه داده است:
افراد شاغل، اشخاص ۱۵ سال به بالا هستند که بر اساس تعریف کار در طول یک هفته حداقل یک ساعت کار کرده باشند یا به عللی به طور موقت کار خود را رها کرده باشند.
اما مرکز آمار ایران به چنین تعریفی هم بسنده نمی‌کند و به یک سری افراد که بدون مزد نیز کار می‌کنند، شاغل می‌گوید. مثلا فردی که برای یکی از اعضای خانواده یا فامیل خود کار می‌کند ولی مزدی دریافت نمی‌کند.
بر این اساس یک سری از افراد اشتغال ناقص دارند. یعنی افرادی که:
در طول یک هفته در محل کار حاضر یا غایب بوده‌اند و به عللی مانند رکود اقتصادی، رکود کاری، کم بودن ساعت کاری، پیدا نکردن شغلی با ساعت کاری بیشتر و ... کمتر از 44 ساعت کار می‌کنند و می‌توانند در طول هفته کار اضافی هم انجام دهند.
خب اگر بخواهیم طبق تعریف مرکز آمار ایران به این مسئله نگاه کنیم، تقریبا همه افراد جامعه شاغل محسوب می‌شوند. حتی پسر بچه‌ای که چند ساعت در هفته در مغازه سلمانی پدرش کار می‌کند و کار او تنها تی کشیدن و گردگیری مغازه است!
این تعریف تنها برای گرفتن آمار مفید است و به کار یک مدیر منابع انسانی نمی‌آید. پس مجبوریم به تعریف‌های دیگری که در سطح بین‌المللی عنوان شده‌اند، رجوع کنیم. طبق تعریف سازمان بین‌المللی کار (ILO) انواع شغل در دنیا تعریف متفاوتی با تعریف مرکز آمار ایران دارد:
کار فعالیتی است که افراد با هر سن و جنسیتی و با هدف تولید یک محصول یا ارائه خدمات انجام می‌دهند. این فعالیت برای خود شخص یا افراد دیگر ارزش، فایده یا آورده‌ای دارد. کار زمانی معنی دارد که استخدام نیز وجود داشته باشد.
در این تعریف صحبتی از قانونی بودن یا رسمی و غیررسمی بودن نیست. در ضمن کارهایی که مخصوص خود شما است و سایر افراد نمی‌توانند به جای شما انجام دهند، کار محسوب نمی‌شود. مثلا تمیزکاری مغازه، خوابیدن یا وقت‌گذرانی.
سوال دیگری که ممکن است پیش بیاید این است که یک فرد می‌تواند چند شغله باشد؟ مسلما بله. حتی اگر یک فرد کاری مشابه را برای دو شرکت یا سازمان متفاوت انجام دهد، دو شغله محسوب میشود.
به طور کلی شغل ترکیبی از
است که در یک سازمان به فرد داده میشود.
مرکز آمار ایران برای افراد بیکار هم تعریفی ارائه داده است. طبق این تعریف:
بیکاران افراد ۱۵ سال به بالایی هستند که همزمان شرایط زیر را داشته باشند:
1. در طول یک هفته کاری که بابت آن مزد بگیرند انجام ندهند (خوداشتغالی هم نداشته باشند)
2. در طول یک هفته مرجع و سه هفته پیش از آن به دنبال کار باشند
3. در طول یک هفته مرجع یا هفته پس از آن آماده یک کار مزدبگیری یا خوداشتغالی باشند. افرادی هم که کار خود را در آینده آغاز می‌کنند یا در حال انتظار برای برگشت به کار قبلی خود هستند – و در حال حاضر کاری نداشته و آماده انجام کار هستند – بیکار محسوب می‌شوند.
گاهی اوقات شغل و موقعیت شغلی با هم اشتباه گرفته می‌شوند و به جای هم به کار می‌روند. اما باید بدانید که این دو یعنی Job و Position تفاوت‌هایی با هم دارند. در ادامه با یک مثال ساده این تفاوت را بیان می‌کنیم:
فرض کنید یک شرکت آموزش خصوصی دروس کنکور با سه منشی، یک حسابدار، یک مدیر و یک سرایدار وجود دارد. این شرکت پانزده معلم استخدام کرده است. اگر این معلم‌ها وظیفه مشابهی داشته باشند، می‌توانیم بگوییم که در این شرکت پنج شغل وجود دارد: مدیر، حسابدار، معلم، منشی و سرایدار. اما تعداد موقعیت‌های شغلی این موسسه بیست مورد – به غیر از مدیر – است.
با این مثال تا حد زیادی مفهوم موقعیت شغلی را درک کرده‌اید. مثلا ممکن است شما به دنبال کار حسابداری باشید و در حال حاضر پنج موقعیت شغلی برای مصاحبه در اختیار دارید. با انجام این مصاحبه‌ها می‌توانید یکی از فرصت‌های شغلی را اشغال کنید و شروع به کار کنید.
پس شغل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و مسئولیت‌های خاص است که افراد آن‌ها را تعریف می‌کنند. اما ممکن است در یک شرکت برای هر شغل چندین فرصت شغلی وجود داشته باشد. مثلا در بخش مالی و حسابداری شرکت چهار حسابدار را استخدام کرده‌اید. در این صورت چهار موقعیت شغلی برای حسابداری تعریف کرده‌اید.
این موضوع در رده‌های بالای سازمانی کمرنگ‌تر میشود. مثلا تنها یک مدیر مالی، یک مدیر داخلی و یک مدیر عامل در یک شرکت وجود دارد.
همانند موقعیت شغلی، فرصت شغلی هم با شغل اشتباه گرفته میشود. فرصت شغلی موقعیتی است که هنوز اشغال نشده و فردی برای آن انتخاب و استخدام نشده است. مثلا زمانی که یکی از کارمندان شرکت را ترک می‌کند، یک موقعیت شغلی خالی میشود و می‌توان گفت که یک فرصت شغلی به وجود آمده است.
پس وقتی فردی از رشته خاصی فارغ‌التحصیل میشود، به دنبال این نیست که ببیند چقدر موقعیت شغلی وجود دارد، بلکه به دنبال فرصت‌های شغلی است که بتواند یکی از آن‌ها را تصاحب کند. این موضوع برای فردی که مهاجرت می‌کند هم صدق می‌کند.
گاهی اوقات در این مورد اشتباهاتی میشود. مثلا یک کارآفرین در مصاحبه تلویزیونی با افتخار بیان می‌کند که چندین فرصت شغلی ایجاد کرده است. اما می‌بینیم که همه این فرصت‌ها از قبل – و چه بسا توسط افراد فامیل و خویشان او – پر شده‌اند. پس این فرد موقعیت شغلی و نه فرصت شغلی به وجود آورده است.
کار، شغل یا حرفه، همه این واژه‌ها و اصطلاحات شبیه به هم هستند و گاهی اوقات به جای هم به کار می‌روند. "کاری که برای گذران زندگی انجام می‌دهیم."
اما بین این سه اصطلاح تفاوت‌هایی هم وجود دارد. وقتی فرق بین شغل، کار و حرفه را درک کنیم، می‌توانیم درک بهتری از آنچه به صورت روزمره انجام می‌دهیم، داشته باشیم و برای رشد و پیشرفت خود گام‌های مهمی برداریم.
اگر بخواهیم خیلی خلاصه کار را تعریف کنیم، باید بگوییم شما بابت کارتان حقوق می‌گیرید. مثلا ممکن است کار شما آموزش آنلاین یا خصوصی باشد و به صورت ساعتی بابت آن پول دریافت کنید. مثلا می‌توانید به صورت مستقل یا وابسته به یک شرکت کارتان را انجام دهید. نوعی استخدام که نقش شغلی شما توسط کارفرما مشخص میشود و باید با رعایت قوانین و مقررات شرکت موردنظر کارتان را انجام دهید.
اهداف به طور واضح توسط کارفرما مشخص میشود و شخصی که کار را انجام می‌دهد، باید به آن اهداف دست پیدا کند. شخص هم در ازای انجام وظایف مبلغی را دریافت می‌کند. job ممکن است دائمی یا موقتی باشد و درآمد به صورت نقدی یا چک پرداخت شود. معمولا افراد در چنین موقعیتی رضایت کامل ندارند و تنها در حال انجام یک "کار" هستند. یک فرد می‌تواند چندین کار داشته باشد. مثلا در عین حال کارمند و خانه‌دار باشد.
منظور از شغل یا Occupation یک کلمه کلی و جنرال است و به تعدادی از مشاغل گفته میشود که با خصوصیات مشابه انجام می‌شوند. در واقع اصطلاح گسترده‌ای است زیرا بسیاری از کارها را تعریف می‌کند. از کلمه شغل (Occupation) برای عنوان شغلی (job title) در ادارات هم استفاده میشود. Occupation شامل انواع کارهای فکری یا جسمی است. شغل را نباید با کلمه "حرفه" یا Profession اشتباه گرفت.
شغل کاری است که افراد بدون هیچ آموزشی و برای کسب درآمد انجام می‌دهند، در حالی که افراد حرفه‌ای و متخصصان برای انجام کار خود باید تحت آموزش‌های ویژه قرار بگیرند. به عنوان مثال Profession شامل پزشکان، مهندسان، وکلا، اساتید و ... است که قبل از انجام کار خود باید علم آن را یاد بگیرند و گواهینامه دریافت کنند.
شغل می‌تواند یک کار، کسب و کار، حرفه یا فرصت استخدامی باشد که فرد با انجام آن موفق به کسب درآمد میشود. شغل، نقش افراد در جامعه را مشخص می‌کند.
در یک شغل یک شخص مشغول به کار است و قدرت یا اختیار چندانی ندارد. معمولا یک سرپرست یا مافوق وجود دارد که به وی دستور می‌دهد یا او را آموزش می‌دهد. شغل شامل کارهایی است هر کسی می‌تواند انجام دهد و نیازی به آموزش خاص و فشرده ندارد. برخی از نمونه‌های مشاغل عبارتند از: مسئولان پذیرش، منشی‌ها، مغازه‌داران، کارگران تحویل‌دهنده، راننده‌ها و ...
زمینه شغلی یک سفر مادام العمر است که فرد مهارت‌ها را در آن یاد می‌گیرد، با دانش و تخصص خود از آن‌ها استفاده می‌کند و در زمینه یا صنعت خاصی برای کسب درآمد تجربه کسب می‌کند. فرد در یک حرفه سال‌های زیادی را در یک زمینه یا بخش خاص صرف می‌کند و عملکرد خود را در نقش‌های مختلف تجربه می‌کند تا رشد کند. همانطور که گفتیم این یک سفر طولانی است که با یادگیری یک مهارت و انجام عملی آن شروع میشود و با رشد فردی و ارتقای توانایی‌ها ادامه پیدا می‌کند.
یک فرد ممکن است نقش‌های زیادی در همان زمینه ایفا کند. مثلا می‌تواند حرفه خود را به عنوان یک حسابدار شروع کند، سپس با تجربه و مهارت‌های بیشتر به نقش مدیر مالی و بعدا مدیر اجرایی برسد. سلسله مراتب در مسیر حرفه‌ای بالا می رود؛ اما بدان معنا نیست که نمی‌تواند حرفه خود را تغییر دهد. گاهی اوقات یک مهندس در نهایت مدیر عامل شرکتی میشود که کاملا با شغلی که در ابتدا شروع کرده بود، متفاوت است؛ اما در همان زمینه (مثلا معماری و عمران) فعالیت می‌کند و در واقع حرفه مشابهی محسوب میشود.
یک حرفه شامل تحصیل، آموزش و تجربه کاری است. شما باید در یک حرفه به این فکر کنید که چگونه می‌توانید در کارتان رشد کنید یا به کار دیگری بروید.
مثلا یک فرد می‌تواند در حرفه مکانیکی فعالیت کند و پس از شاگردی کردن تبدیل به یک استادکار شود.
شغل (Occupation): اصطلاح گسترده‌ای است که برای توصیف رشته‌ای که فرد فعالیت خود را در آن شروع می‌کند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. فردی که در یک شغل مشغول به کار است برای کارهایی که انجام می‌دهد یا چیزی که تولید می‌کند، دستمزد دریافت می‌کند. در حالی که در یک حرفه فقط برای دانش و سطح تخصص خود دستمزد دریافت خواهید کرد. 3 دسته شغل وجود دارد:
کار (Job): کاری است که فرد در یک سازمان انجام می‌دهد و بابت آن حقوق می‌گیرد. کار خاص‌ترین راه برای مشخص کردن تجربه حرفه‌ای یک فرد است که می‌تواند تمام وقت یا پاره وقت یا شاید کار آزاد (freelance job) باشد.
حرفه (Profession): از سوی دیگر، حرفه فعالیتی است که به دانش، آموزش تخصصی، گواهینامه‌ها و مهارت‌های خاصی نیاز دارد. حرفه به طور کلی نیاز به تحصیل، مجوز یا گواهی فعالیت دارد و با مسئولیت‌های خاصی پشتیبانی میشود. حرفه شما می‌تواند شغلی باشد که به درجات بالاتری از دانش و تحصیلات نیاز دارد. مثلا حرفه شما وکالت است، اما نقش شغلی شما می‌تواند دستیار دادستان منطقه باشد.
زمینه شغلی (Career): زمینه شغلی مجموعه‌ای از نقش‌های کاری است که فرد در طول زندگی کاری خود انجام می‌دهد. مثلا ممکن است زمینه شغلی خود را با یک نقش خاص شروع کند و در نهایت تجربه‌های مختلفی از بخش‌های مختلف به دست بیاورد. از این اصطلاح برای فعالیت درازمدت استفاده میشود و یادگیری، ایجاد ارتباطات و روش استفاده از یادگیری‌ها برای ترفیع شغلی اهمیت دارد.
در ادامه انواع مشاغل و دسته‌بندی‌هایی که بیشترین جستجو را دارند، بررسی می‌کنیم.
داشتن سرمایه یکی از چالش‌های اساسی برای افرادی که است که به دنبال راه انداختن کسب و کار هستند. برخی از افراد دوست ندارند برای بقیه کارمندی کنند و در عین حال سرمایه چندانی هم برای راه‌اندازی بیزینس خود ندارند. در ادامه چندین شغل عالی که به سرمایه بالایی نیاز ندارد را معرفی کرده‌ایم.
بسیاری از مشاغلی که در بخش قبلی معرفی کردیم برای فعالیت در منزل هم مناسب است. تنها باید به شرایط منزل، زمان کافی و استعداد خودتان نگاهی بیندازید و ببینید که آیا می‌توانید با توجه به شرایط و توانایی‌های خود آن‌ها را انجام دهید. کسب و کارهای کوچک پرسود خانگی خیلی متنوع هستند. مثلا:
برخی از مشاغل با وجود جذابیت زیادی که دارند، ناشناخته هستند و حتی ممکن است کسی از وجود آن شغل یا افرادی که در آن زمینه فعالیت می‌کنند، خبر نداشته باشند. اما برعکس مشاغلی هم هستند که افراد مشغول در آن را بسیار مشهور می‌کنند. این افراد می‌توانند در سطح شهر، کشور یا بین‌المللی شهرت پیدا کنند. مشاغلی مانند:
بخی از مشاغل شامل یک سری وظایف روتین و معمول هستند که باید هر روز انجام شوند. اما مشاغلی هم هستند که هیجان زیادی دارند و حتی گاهی خطرناک هستند. برخی هم خیلی عجیب و جالب هستند. برخی از این مشاغل را در ادامه معرفی می‌کنیم:
مسلما یک سری از مشاغل در کشورهای دیگر وجود دارند و هنوز در ایران تعریف نشده‌اند یا متخصصان زیادی در آن زمینه وجود ندارد. در ادامه تعدادی از نیازهای شغلی پنج سال آینده ایران را معرفی می‌کنیم. مشاغلی که در آینده به متخصصان بیشتری نیاز دارند یا رشد و پیشرفت چشم‌گیری خواهند داشت و ورود به آن‌ها درآمد فوق‌العاده‌ای دارد.
شغل هایی که در ایران نیست | شغل های فنی پردرآمد | معرفی شغل های آزاد | شغل های لوکس | ایران به چه شغل هایی نیاز دارد | بهترین شغل ازاد در ایران
در این بخش یک لیست از مشاغل لاکچری در ایران را معرفی می‌کنیم:
این مشاغل واقعا جالب هستند. یکی از مزایای اصلی برخی از این شغل‌ها این است که لازم نیست تخصص خاصی داشته باشید و با آموزش و کارآموزی همه فوت و فن کار را یاد می‌گیرید. همچنین برخی از آن‌ها مثل طراح و برگزارکننده مراسم یا طراحی اپلیکیشن بسیار پردرآمد هستند و بهترین شغل ازاد در ایران محسوب می‌شوند.
مشاغل فنی و شغل‌هایی که با فناوری و تکنولوژی در ارتباط هستند، همیشه بازار کار دارند. در ادامه تعدادی از مهم‌ترین شغل های فنی پردرآمد در ایران را معرفی کرده‌ایم:
به نظر شما ایران به چه شغل هایی نیاز دارد ؟ خیلی از مشاغلی که به تازگی در کشورهای پیشرفته باب شده‌اند و بسیار پردرآمد هستند، هنوز در ایران جای کار دارند. مشاغلی مثل
برای آشنایی بیشتر با این نوع مشاغل، مقالات بهترین شغل های ۱۰ سال آینده ایران و شغل های آینده را مطالعه کنید.
اگر دوست دارید برند و شرکت خودتان را راه بیندازید و در این زمینه نیاز به کمک دارید، مقالات زیر کمک زیادی به شما می‌کنند:
منبع
در این مقاله با مفهوم شغل آشنا شدیم و دیدیم که چه اشتباهات و اختلافاتی بین تعاریف کار، شغل و حرفه وجود دارد. شما در این زمینه چه تجربیاتی دارید؟ در حال حاضر مشغول به کار هستید؟ کار و حرفه شما چیست؟ چه موقعیت‌هایی برای پیشرفت در زمینه شغلی خودتان دارید؟ دوست داریم نظرات و پاسخ‌های شما را بخوانیم. حتما با ما در میان بگذارید.
محتوای خوبی بود در مورد شغل
سلام دوست عزیز ممنون از توجهتون
محتوای بسیار عالی و جالبی بود و موفق باشید
نکات بسیار عالی بود و موفق باشید و خسته نباشید
اتاق فرار ترسناک
2 سال پیش