آیا میدانید اهمیت کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت چقدر است؟ واقعیت این است که کسب و کارها در دنیای امروز دو راه پیش روی خود دارند:
بله! هوش مصنوعی تا این حد اهمیت دارد. هوش مصنوعی یا artificial intelligence چیزی فراتر از یک کلمه یا عبارت علمی است. این موضوع شامل ماشینهای هوشمند، کامیونهای بدون راننده در جادهها، رباتهای جراح و پرستارهای انساننما است که شاید تصور اختراع آنها تا 30 سال پیش غیر ممکن بود. اما میبینیم که امروز به واقعیت تبدیل شدهاند. به هر حال کاربرد های هوش مصنوعی در زندگی امروز خیلی گسترده است و تا چند سال دیگر احتمالا همه ما با حداقل یکی از کاربردهای آنها در زندگی خودمان روبهرو خواهیم شد.
البته در حال حاضر هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ در خیلی از کشورها به طور گسترده مورد استفاده قرار گرفتهاند. اما باز هم جای کار زیادی دارند و به زودی نقش بسیار بیشتری در زندگی کاری ایفا میکنند. به هر حال کاربردهای هوش مصنوعی مدیران آیندهنگر را هیجانزده میکند؛ زیرا آنها فرصتهایی را که به واسطه هوش مصنوعی برای پیشرفت کسب و کارها فراهم میشود را میبینند. کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت شرکتها میتواند موفقیتهای بزرگی برای مدیران به همراه داشته باشد. اگر دوست دارید اطلاعاتی در مورد کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت مالی و منابع انسانی شرکتهای مهم دنیا به دست آورید، با من همراه باشید.
کاربرد هوش مصنوعی در سازمانها بسیار زیاد است؛ از بهبود روابط با کارمندان و مشتریان گرفته تا یافتن الگوهایی برای حجم زیادی از دادهها و حتی انجام کارهای تکراری. این کاربردها منفعت زیادی برای مدیران دارند و به این معنی است که مدیران باید زمان بیشتری برای تمرکز بر ارزش افزوده سازمان خود داشته باشند. نکته کلیدی این است که میتوان از هوش مصنوعی در کسب و کار، هم برای موفقیت فردی و هم سازمانی استفاده کرد. مثلا افزایش مهارتهای خود و استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش تأثیرگذاری بر مشتری.
اما هوش مصنوعی چه کارهایی انجام میدهد که انسانها قادر به انجام آنها نیستند؟ خب واقعیت این است که هوش مصنوعی میتواند اعداد را خرد کند، الگوها را تشخیص دهد و تصمیمگیریهای مبتنی بر داده را خیلی سریعتر از انسان بگیرد. از طرف دیگر به خاطر قابلیت پردازش حجم زیادی از دادهها و تفسیر مسیرها و توصیههای عملی، میتواند یک ابزار حیاتی برای مدیرانی باشد که در تصمیمگیریهای خود به دنبال حمایت کمّی هستند. در واقع رایانههای هوش مصنوعی میتوانند آنقدر خوب باشند که 40% از کارمندان در مدیریت مالی شرکتها اخراج شوند. چون رباتها مشاوران خوبی برای جایگزین شدن خواهند بود.
البته ممکن است این خبر به نظر بد برسد، اما نه برای کسانی که آیندهنگر هستند و منافع مالی و دقت در انجام کارها را ترجیح میدهند. هماکنون زمان آن است که مهارتهای خود را افزایش دهید تا از دادههای غنیتر و سریعتر استفاده کنید. مخصوصا اگر بخش عمدهای از وقت امروز شما به جمعآوری، آزمایش و گزارش دادهها برای شناسایی خطرات، مسائل و وضعیتها اختصاص پیدا میکند. اگر قبلا وقت خیلی کمی صرف این وظایف اطلاعاتی اولیه میکردید، با چه سرعتی میتوانستید نتایج را به دست آورید؟ زمانتان را بیشتر به چه موضوعی اختصاص میدادید و به چه مهارتهایی احتیاج داشتید؟ نکته اصلی این است که با یادگیری کار با هوش مصنوعی و مشاورهای که ارائه میدهد، میتوانید ارزش شغلی و گزینههای سازمان را با شرایط موجود تطبیق و ارتقا دهید.
تعیین اهداف و نتایج کلیدی (OKRs) یک فعالیت رو به جلو است که برای ایجاد وضوح و همسویی در نتایج قابل اندازهگیری در کوتاه مدت طراحی شده است. نرمافزار تنظیم هدف که از هوش مصنوعی استفاده میکند، به تیمها کمک میکند تا نتایج هدف بهتری تعیین کنند و به آن برسند. هوش مصنوعی با یادگیری از نتایج قبلی و روابط ظریف بین اهداف، رفتارهای مدیریتی و الگوهای تعامل به تیمها، یک بینش لحظهای ارائه میدهد تا OKR هایی را تنظیم کند که تأثیر آنها را در سه ماه از سال بهینه کند. رباتهای مکالمهکننده تیمها را به سمت OKR هدایت میکنند و معمولا به نتایج خوبی میرسند.
همانطور که میدانید بخش عمدهای از فعالیتهای روزانه هر مدیر به کارهای اداری اختصاص دارد؛ کارهای ضروری اما معمول و تکراری که چیزی به مهارتهای مدیر اضافه نمیکند. مثلا نظرسنجی هاروارد بیزینس ریویو در مورد مدیران پروژه نشان میدهد که 54% از وقت آنها به مدیریت اختصاص داده شده است. البته ممکن است این رقم برای سایر مدیران کمتر یا بیشتر باشد، اما به هر حال کاری نیست که به تواناییهای آنها بیفزاید و مدیران را تقویت کند. پس بهتر است توسط هوش مصنوعی انجام شود.
استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت و انجام وظایف معمول به مدیران کمک میکند تا بتوانند روی فعالیتهای مهمتر و ارزشمندتر وقت بگذارند. مثلا هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ به مدیران هشدار میدهند که ممکن است با یک خطر یا مانع روبهرو شوند و از قبل به آنها آمادگی میدهند. علاوه بر این میتوانند جلسات را تنظیم کنند و در صورت بروز مشکل، افراد مناسب را انتخاب کنند، دستور کار مناسب را آماده کرده و اقدامات لازم را انجام دهند. یک نمونه دیگر استفاده از آسوشیتد پرس (Associated Press)، یکی از روباتهای مجهز به هوش مصنوعی است که باعث افزایش گزارش درآمد سه ماهه از 300 به 4400 شده است.
هوش مصنوعی باعث بهبود کارایی و پویایی مدیران میشود؛ زیرا بازخوردهای به موقعی به اعضای تیم میدهد و باعث بهبود مسئولیتپذیری تیم میشود. هوش مصنوعی از طریق پردازش زبان طبیعی و چتباتها میتواند تشخیص دهد که چه کسی به بازخورد مثبت در پایان هفته نیاز دارد و آن را به مدیر اطلاع میدهد؛ اگر هم وظیفه خود او باشد، این بازخوردها را ارائه میدهد. همچنین مشخص میکند چه کسی به مربیگری بیشتری نیاز دارد و یک دستور جلسه برای مدیر و کارمند آماده کند. مربیگری بهتر مزایای زیادی دارد و 72% از کارمندان میگویند اگر بازخورد بیشتری دریافت کنند عملکرد آنها بهبود پیدا میکند؛ اما بسیاری از مدیران، فاقدِ زمان، عادت یا دادههایی برای ارائه مداوم بازخوردهای به موقع و مبتنی بر واقعیت هستند.
یکی از مزایای اصلی استفاده از هوش مصنوعی این است که باعث ارزشآفرینی بیشتر میشود. بر اساس گزارش مک کینزی در مورد وضعیت هوش مصنوعی در سال 2020، نیمی از سازمانها حداقل از یک نوع هوش مصنوعی در جریان کار استفاده کردهاند و این موضوع باعث تولید ارزش شده است.
این ارزش خود را به صورت جریانهای اضافی درآمدی و کاهش هزینهها نشان میدهد. 22% از پاسخدهندگان به نظرسنجی گفتهاند حداقل 5% از درآمد خالص شرکت خود را به استفاده از هوش مصنوعی نسبت میدهند؛ در حالی که 50% از شرکتها ادعا میکنند که هوش مصنوعی به بهینهسازی هزینههای عملیاتی کمک میکند.
با این حال سطح پذیرش هوش مصنوعی در صنایع و موقعیتهای مختلف جغرافیایی در جهان خیلی متفاوت است؛ به طوری که شرکتهای فناوری و مخابراتی در ایالات متحده، اروپای غربی و کشورهای پیشرفته آسیایی بیشتر از همه از هوش مصنوعی و ماشین لرنینگ استفاده میکنند.
جالب است بدانید که شرکتهای مختلف در سراسر جهان تا سال 2020، 50 میلیارد دلار برای کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت کسب و کار خود سرمایهگذاری کردهاند. با این حال تنها 53% از پروژههای هوش مصنوعی از نمونههای اولیه به مرحله تولید میرسند؛ و از این پروژههای باقیمانده فقط 11% دارای ROI مثبت هستند. عوامل مختلفی باعث تضعیف عملکرد و ابتکارات هوش مصنوعی در مدیریت شرکتها میشوند. عواملی مثل موارد زیر:
در حال حاضر اکثر برنامههای کاربردی هوش مصنوعی در تجارت حول محورهای زیر است:
برخی از کارشناسان ادعا میکنند هوش مصنوعی میتواند 30 میلیون شغل را در ایالات متحده از بین ببرد؛ اما وضعیت فعلی هوش مصنوعی در شرکتها به گونهای نیست که مدیران اعتماد 100% و کورکورانه به نرمافزارها و روباتهای هوشمند داشته باشند. در عوض کارمندان توانمند عملکرد سیستمهای مبتنی بر هوش مصنوعی را کنترل و تنظیم میکنند و به الگوریتمها آموزش میدهند تا تصمیمگیری مسئولانه و آگاهانهای داشته باشند.
مثلا یک شرکت خدمات الکتریکی فرانسوی به نام Engie SA، از پهپادها و نرم افزار هوش مصنوعی پردازش تصویر برای نظارت بر زیرساختهای خود استفاده میکند. فروشگاههای فیزیکی و حضوری در سراسر اروپا در حال راهاندازی سیستمهای خرید مستقل هستند تا تعامل مشتریان با پرسنل و سایر خریداران را به حداقل برسانند. و شرکت آمازون از 200 هزار روبات متحرک در انبارهای خود استفاده میکند تا کارمندان مجبور نباشند روزانه چند کیلومتر راه بروند!
اگر دوست دارید در مورد کاربرد هوش مصنوعی در بخش انبارداری آمازون و شرکتهای دیگر بیشتر بدانید، مقاله نقش پیشبرد هوش مصنوعی در بخش لجستیک میتواند برای شما جالب باشد.
مشاغل با استفاده از هوش مصنوعی آمارهایی از دادههای عملیاتی قبلی و در زمان واقعی برای مدیریت بهتر داراییها، پرسنل و کاهش هزینههای عملیاتی جمعآوری میکنند.
مثلا شرکت معروف جنرال الکتریک با جمعآوری و تجزیه و تحلیل دادههای تولید شده توسط حسگرهای تجهیزات، خرابی دستگاهها را کاهش میدهد. یکی از مثالهای دیگر، شرکت کالیفرنیایی فاما است که به متخصصان منابع انسانی کمک میکند تا پروفایل شبکههای اجتماعی کاندیداها را برای تشخیص محتوای نامناسب و اندازهگیری تناسب فرهنگی آنها اسکن کنند. و یک شرکت خردهفروشی پیشرو به کاربران تجاری کمک میکند تا با استفاده از هوش مصنوعی انواع گزارشها را بدون ارسال درخواست خدمات به بخش فناوری اطلاعات ارسال کنند.
هوش مصنوعی از موتورهای توصیهکننده محصول که موسیقی و سریالهای جدید موردعلاقه شما را پیشنهاد میکند تا چتهای هوش مصنوعی که به کاربران کمک میکند اعتماد به نفس بیشتری به دست بیاورند، راههای زیادی برای هموار کردن تعاملات معنادار و شخصیتر با فناوری به وجود آورده است. و جای تعجب نیست که بازاریابان از قدرت فوقالعاده جدید آن برای راهاندازی کمپینهای تبلیغاتی هدفمند و افزایش فروش استفاده کنند.
مثلا شرکت مشهوری مثل سامسونگ از دادههای کاربران در شبکههای اجتماعی استفاده کرده و آنها را تجزیه و تحلیل میکند تا مشخص شود افراد از چه ویژگیهایی بیشتر از همه هیجانزده شدهاند تا کل کمپین تبلیغاتی خود را بر اساس این بینشها و آمارها بنا کند. یک مثال دیگر باز هم مربوط به کمپانی جنرال الکتریک است. این شرکت از هوش مصنوعی برای نظارت بر شکایات مشتریان در شبکههای اجتماعی و طراحی مجدد یکی از کامیونهای خود قبل از عرضه مدل جدید استفاده کرده است.
شرکتهای مصرفکننده لوازم الکترونیکی اولین کسانی بودند که از دستیاران هوشمند استفاده میکردند. این تجهیزات به کاربران کمک میکردند دستگاهها را تنظیم کرده و جستجو در اینترنت را با صدور دستوراتی به زبان طبیعی انجام دهند. در چند سال گذشته، برندهای خودرو مانند BMW و GM دستیار هوش مصنوعی الکسا را با سیستمهای سرگرمی داخل خودرو ادغام کردهاند. و تولیدکنندگان تجهیزات صنعتی، داشبوردها و کنترلکنندههای فیزیکی را با رابط های صوتی بسیار حساس تعویض کردهاند.
اگر به دستیارهای هوش مصنوعی و سایر تجهیزات هوشمند علاقه دارید، مقاله بهترین دستگاه های خانه هوشمند در سال ۲۰۲۱ را از دست ندهید!
احتمالا پذیرش روزافزون هوش مصنوعی در تجارت منجر به حذف رابطهای کاربری غیر طبیعی میشود. به عنوان مثال ترموستاتهای Nest از یادگیری تقویتی (reinforcement learning) برای به خاطر سپردن تنظیمات دلخواه صاحب خانه و تنظیم درجه حرارت بر اساس آن استفاده میکنند.
به هر حال این موضوع بر هیچ کس پوشیده نیست که اپیدمی کرونا چه تاثیر مهمی بر کسب و کارها گذاشته است و تحول دیجیتال در خیلی از صنایع اهمیت دارد. خیلی از مشاغل برای بهینهسازی عملیات، کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری از تکنولوژیهای هوش مصنوعی، رایانش ابری و اینترنت اشیا استفاده میکنند. اما نتایجی که به دست میآید، به نوع شرکت، تخصص، موقعیت جغرافیایی، اندازه و خیلی دیگر از ویژگیهای سازمان بستگی دارد. اما جالب است بدانید که 73% از شرکتهایی که پس از بحران و شکست به هوش مصنوعی روی میآورند، معمولا سرمایهگذاریهای کلانی در این زمینه انجام میدهند.
منبع
در این مقاله در مورد هوش مصنوعی و ارتباط آن با مدیریت صحبت کردیم و در نهایت باید بگوییم که هوش مصنوعی باعث افزایش هوش و کارایی مدیران و رهبران میشود. پیشبینیها را راحتتر میکند، حرکتهای بعدی را به شما نشان میدهد و نیازهای کارمندان را مشخص میکند. اگر در طول 2 سال گذشته با بحران مالی روبهرو شدهاید یا کلا احساس میکنید باید تغییر و تحولاتی در کسب و کارتان ایجاد کنید، کاربرد هوش مصنوعی در مدیریت سازمان را جدی بگیرید. اگر سوالی برایتان پیش آمده است، خوشحال میشویم که آن را با ما در میان بگذارید. ممنون که با ما همراه بودید.