اگر شما هم به عنوان صاحب یک بیزینس نگران سرعت تغییرات در سطح جهان و تاثیر آن بر کسب و کارتان هستید، در این مقاله سعی داریم آینده کسب و کار در ایران و جهان را از نگاه دیجیتال بررسی کنیم تا بتوانید با چشمان بازتری تحولات کسب و کار خود را رصد کنید. برای بررسی آینده کسب و کار در ایران و جهان لازم است در مورد پدیده‌های نوظهور در کسب و کار صحبت کنیم و آنها را بشناسیم. در دنیای جهانی کسبوکار و بالاخص کشورمان ایران که از روندهای فعلی جهانی تبعیت می‌کند، چه تغییراتی درحال رخ دادن است.
مهمترین تغییر و جالب‌توجه‌ترین ترند امروز کسب و کارها در جهان، دیجیتال شدن آنها است. تلفیق کسب و کار سنتی با کسب و کارهای آنلاین و اهمیت استفاده از تکنولوژی IT در بیزینس‌ها یکی از پارادایم‌هایی است که به سرعت درحال پیشرفت است و دوران گذار دیجیتال را برای خیلی از کسب و کارها به وجود آورده است.
اگر بخواهیم ویژگی‌های دنیای کسب و کار دیجیتال را بگوییم، باید مجموعه‌ای از نقاط قوت را مطرح کنیم:
اولین نقطه قوتی که در دنیای دیجیتال وجود دارد این است که توان محاسباتی خیلی بالایی دارد. برای یک صاحب کسب و کار مهم است که بتواند از لحظه به لحظه پروسه کسب و کارش اطلاع داشته باشد و آن را بهینه‌سازی کند. شما زمانی که از طریق تکنولوژی IT به سمت هوشمندسازی کسب و کارتان می‌روید، اگر تولیدکننده هستید می‌توانید تمام فرایندهای تولیدتان را بهینه‌سازی کنید و نقاط پرت کسب و کارتان را شناسایی کنید و بالاترین راندمان را داشته باشید. پروژه‌های مارکتینگ، پروژه‌های فروش، پروسه‌های توزیع، همه این موارد میتوانند تحت نظارت دقیق شما قرار بگیرند و بالاترین راندمان را از کسب و کارتان انتظار داشته باشید. هرجا که تبلیغات می‌کنید در ازای تبلیغاتتان بسنجید که چقدر ورودی داشته‌اید و این تغییرات و کنترل‌ها را در حداقل زمان بتوانید انجام دهید. شاید برای یک بیزینس خیلی روتین باشد که انتهای سال سود و ضرر را محاسبه کند، اما در دنیای دیجیتال و هوشمند IT شما در بازه‌های زمانی روزانه می‌توانید آنالیز کنید که بهره وری کسب و کارتان چقدر بوده است.
سرعت مبادلات در دنیای دیجیتال بسیار پررنگ و سریع است. فرض کنید بخواهیم بانکداری اینترنتی را با بانکداری سنتی مقایسه کنیم. زمانی که بانکداری سنتی رایج بود شما چقدر برای جابه‌جایی پول معطل می‌شدید؟ ولی امروزه در بانکداری اینترنتی در کمترین زمان می‌توانید مبادلات خود را انجام دهید. یکی دیگر از بخش‌هایی که پارادایم تغییر مسیر به سمت دنیای دیجیتال را جذاب می‌کند، دورانی است که شاید در آینده نزدیک (۱۰ تا ۱۵ سال دیگر) به آن برسیم؛ تلاقی دو سبک فکری و دو نسل متفاوت! زمانی که نسل جهان فیزیکی با نسل جهان دیجیتال برخورد می‌کند. اما جهان فیزیکی یعنی چه؟ جهان فیزیکی جهانی است که امروزه در آن درحال انجام بیزینس و معامله هستیم. جنسی از بیزینس که ارزش‌های آن همچنان زمین، کارخانه، دارایی، پول و هرچیزی را که خروجی فیزیکی داشته باشد به عنوان ارزش می‌شناسد. در این جهان فیزیکی افراد خانه می‌سازند، خودرو تولید می‌کنند، خدمات مالی ارائه می‌دهند و در کل ذهنیت آنالوگ دارند اما در دنیای دیجیتال، که تقریبا یک دنیای غیرخطی است ما با نسل جدیدی که متعلق به انقلاب دیجیتال هستند مواجه خواهیم شد. افراد این نسل مجموعه ویژگی‌هایی دارند که ذهنشان چندان درگیر تولید و راه اندازی کارخانه‌ها نیست، آیتم‌های فیزیکی خیلی برایشان اهمیت ندارد، دنیا را از جنس تبادل اطلاعات و دیتا می‌بینند، دنبال ساختن الگوریتم‌ها برای رفع مشکلاتشان هستند و معتقدند که هر چالشی را با تکنولوژی دیجیتال می‌توان حل کرد. پس ما در آینده بسیار نزدیک با چنین گروه‌هایی در کسب و کار مواجه خواهیم شد و اگر آمادگی پیوستن به این گروه را نداشته باشیم، طبیعتا از چرخه کسب و کار کنار زده می‌شویم.
حتما واژه‌ی start-up را شنیده‌اید. یکی از ویژگی‌های استارتاپ این است که از یک دوران به بعد، قابلیت رشد تصاعدی و سرسام آور دارد. در کل الگوی فکری آدم‌های دیجیتال دیگر با شیب ملایم و معمولی حرکت نمی‌کند، بلکه دنیای IT و تکنولوژی دیتا به آنها این امکانات را میدهد که به رشدهای تصاعدی فکر کنند. چندبرابر کردن راندمان و بهره‌وری در کسب وکار برایشان اولویت بسیاری پیدا می‌کند. پس اگر می‌خواهید بدانید آینده شغل و بیزینستان به کجا می‌رسد و چه کسانی قرار است جایگزین شما شوند یا با چه کسانی قرار است رقابت کنید، باید بدانید که در آینده نه چندان دور جنس رقبا در کسب و کار از جنس افرادی است که به رشدهای تصاعدی فکر می‌کنند چرا که ابزار کارش را دارند.
ابزار دنیای دیجیتال خیلی راحت به شما کمک می‌کند که بتوانید در بازه زمانی خیلی کوتاه رشد چندبرابری را تجربه کنید. یک مثال بسیار ساده راجع به رشد تصاعدی در حوزه تولید است. احتمالا همه شما قبول دارید که تولید، یک پروسه چالشی برای تمام کسب و کارهاست. شاید تا ۲۰ - ۳۰ سال قبل وقتی می‌خواستید نمونه اولیه یک محصول را تولید کنید،
باید چندماه وقت صرف می‌کردید تا بتوانید نمونه اولیه را طبق استانداردهای مکانیکی، فیزیکی یا هر استاندارد دیگری، تولید کنید. اما امروزه با فناوری پرینتر سه‌بعدی هزینه و زمان تولید یک نمونه اولیه به کمتر از چند روز کاهش پیدا کرده است. یعنی امروز اراده می‌کنید، نرم افزار برایتان طراحی می‌کند، دستور چاپ و پرینت و ساخت آن را به پرینتر سه بعدی میدهد و شما کمتر از چند ساعت یا نهایتا چند روز، نمونه اولیه محصولتان را در اختیار دارید و این هم یکی از نمونه‌های افزایش سرعت و بهره‌وری در حوزه تولید است.
همه این موارد را در حوزه‌های مختلف بیزینس از حسابداری، مارکتینگ، تبلیغات و... بخش‌های مختلفی که یک بیزینس را شامل می‌شود، سیستم مدیریت پرسنل، اداری و بهره‌وری همه چیز را می‌توان با تکنولوژی IT و دیجیتال بالابرد و با سرعت بیشتری توسعه داد. آیا همه این مواردی که توضیح داده شد برای یک کسب و کار سنتی قابل اجراست؟ اینجا باید یک نکته دردناک را ذکر کنیم. دنیای دیجیتال به یک DNA جدید احتیاج دارد. ورود به کسب و کار IT ، ورود به دنیای تحول دیجیتال یک بازآفرینی می‌خواهد و اگر شما می‌خواهید با یک جهان جدید ارتباط برقرار کنید،
باید این اراده را در خودتان داشته باشید که در شرایطی که کاملا در حال عوض شدن است و دنیای آشفته‌ای که درحال به وجود آمدن است، بتوانید خود را تطبیق دهید و بازآفرینی کنید. در دنیای بیزینس جدید، با مجموعه‌ای از افراد تازه وارد که هیچ بهایی به قوانین قدیمی و شناخته شده کسب و کار نمی‌دهند مواجه می‌شویم.
نسل جدیدی که وارد کسب و کارها می‌شوند را باید مجموعه‌ای از افراد چالش‌گر و چالش‌زا ببینید، افرادی که به هیچ قیمتی حاضر نیستند تفکرات سنتی شما را پیاده‌سازی کنند و ادامه دهند و درکل سعی دارند که قوانین بازی را تغییر دهند. در دنیایی که قوانین کسب و کارها عوض می‌شوند، سخت است که با تفکرات سنتی و قدیمی بخواهید با این افراد مبارزه کنید. یک مثال جذاب در این رابطه Skype است.
Skype با یک ایده جدید و ورود چالش‌زا وارد صنعت مخابرات و تلفن شد و بخش زیادی از این صنعت را کاملا به هم ریخت و به دست گرفت و افرادی که می‌خواستند با تکنولوژی سنتی مخابرات با Skype مبارزه کنند، به نظر شما می‌توانستند مقابل این تکنولوژی بایستند؟ که البته در حال حاضر هم نتوانستند و امروزه هم میدانیم که بخش قابل توجهی از ترافیک صنعت مخابرات و تماس‌های تلفنی روی دوش Skype است و مدل درآمدزایی هم به طبع آن نسبت به یک کسب و کار سنتی در صنعت مخابرات تغییر کرده است.
یکی دیگر از ویژگی‌های کسب و کار دیجیتال و ورود تکنولوژی دیجیتال به حوزه کسب و کار این است که موانع مصنوعی را از بین می‌برد. یعنی شما با یک جریان آزاد مواجه خواهید شد. اگر دقت کنید در سال‌های گذشته، گسترش شبکه‌های اجتماعی بین مردم به عنوان یک موج جریان آزاد و یکدستی از چرخش اطلاعات ایجاد کرده است. این موج با عبور از مرحله اجتماعی که جامعه مردم است وارد مرحله اقتصاد می‌شود و اقتصاد بیزینس‌ها هم در آینده نه چندان دور تحت تاثیر تکنولوژی IT و دنیای دیجیتال با یک جریان آزاد و یکدست مبادلات و تبادل اطلاعات مواجه خواهد شد.
اینستاگرام مارکتینگ و بازاریابی در اینستاگرام البته این مسیر به خاطر سنگ‌اندازی حکومت‌ها قطعا چالش‌هایی دارد اما به نظر می‌رسد که قدرت دنیای دیجیتال بسیار پررنگ‌تر از این باشد که حکومت‌ها بتوانند در برابر آن مقاومت کنند و شاید در خوش‌بینانه‌ترین حالت، کنترل نامحسوس روی آن داشته باشند برای اینکه صرفا چارچوب‌های اصلی از دستشان خارج نشود. اما حکومت‌ها هم مجبور می‌شوند که در برابر این تحولات مقاومت را کنار بگذارند و همسو شوند و در راستای سیاست و حکومت خود و اقتصاد مملکت از این توسعه دیجیتال استفاده کنند. اگر بخواهیم به یکی دیگر از ویژگی‌های نسل دیجیتال در کسب و کار اشاره کنیم،
این نسل افرادی هستند که به دنبال کار راحت‌ترند. افرادی که در نسل انقلاب دیجیتال به دنیای کسب و کار وارد می‌شوند می‌خواهند که درآمد بیشتری در ازای وقت کمتر یا مفیدتر داشته باشند. طبیعتا افراد اینجا میتوانند راندمان کارشان را بالا ببرند و دنیا، دنیای دورکاری می‌شود. شما می‌توانید در منزل بمانید و کارتان را انجام دهید. دنیا، دنیای فریلنسری می‌شود و کسب و کارهای مبتنی بر فریلنسری بیشتر رشد می‌کنند.
به عنوان مثال حمل و نقل در ایران را درنظر بگیرید. کسب و کارهایی مثل اسنپ و تپسی با مدل پویا و داینامیکی که دارند، شما می توانید در قالب یک راننده زمانی که وقت داشته باشید کار کنید و زمانی که نخواهید هم کار نکنید. پس کسب و کارهایی مثل تپسی و اسنپ که قشر متوسط رو پایین جامعه را هدف قرار می‌دهند، برای کسب و کارهایی که به تیم حمل و نقل نیاز دارند یک تهدید محسوب می‌شوند. اکنون بیزینس‌هایی را سراغ داریم که در حوزه لجستیک به مشکل برخورده‌اند برای اینکه راننده‌هایشان ترجیح می‌دهند وارد اسنپ و تپسی شوند و آنجا کار کنند ولی در یک شرکت از صبح تا شب به خاطر حقوق ثابت ماهی ۳ تا ۴ میلیون تومانی نباشند.
نظر افراد هم بر این است که وقت و زمانم در دست خودم است و هر زمان بخواهم کار می‌کنم و هرزمان هم که نخواهم کار نمی‌کنم. امروز اگر اتفاقی برایم پیش بیاید خیلی راحت با خاموش کردن گوشی و خروج از اپلیکیشن اسنپ می‌توانم از مرخصی استفاده کنم و هیچکس هم به من نمی‌گوید که چرا کار نمی‌کنی. می‌توانم فرایندهای زندگی خودم را خیلی راحت درکنار کسب و کارم مدیریت کنم. اما درکنار مدل و تفکر کسب و کار سنتی در دنیای فیزیکی یک کارمند باید صبح ورود و عصر خروج بزند اگر دیر آمد جریمه شود و تاخیر بخورد. با همین مقایسه‌ها پی می‌برید که آینده کسب و کار در دنیای دیجیتال با آینده کسب و کار در دنیای سنتی تفاوت دارد. شما به عنوان یک کارفرما طبیعتا باید آماده مواجهه با این تغییرات بنیادین در کسب و کارتان باشید و بدانید که پرسنل اداری شما در انقلاب دیجیتال دیگر مثل پرسنل شما در عصر سنتی نخواهند بود.
اولین نکته ای که در بحث آینده صنایع و مشاغل باید به آن توجه کنید این است که بسیاری از صنایع قدیمی چرخ‌های کهنه و قدیمی را از ریشه متحول می‌کنند، یعنی می‌کوبند و از نو می‌سازند. این اتفاقات چگونه می‌افتند؟ اولا اینکه مدیران این کسب و کارها و این صنایع از جنس افراد باهوشی هستند که زود متوجه تغییرات می‌شوند. یکی از مهمترین چالش‌هایی که مدیران دارند این است که دیرتر از زمانی که باید به این نتیجه برسند که تغییراتی در کسب و کارشان ایجاد کنند، اقدام به شروع تغییرات می‌کنند.
متاسفانه باید بگوییم که به خاطر سرعت بالای دنیای دیجیتال و این که جنس دنیای دیجیتال از جنس ایجاد مونوپل و انحصار در کسب و کار است، همیشه در یک صنعت، احتمالا ما بیشتر از دو یا سه لیدر خوب نخواهیم داشت و بقیه تبدیل به خرده پاهایی می‌شوند که مجبورند در راستای اهداف لیدرها کار کنند. برای مثال می‌توانیم اپلیکیشن علی بابا را ذکر کنیم که این اپلیکیشن آژانس‌های مسافرتی را در راستای خدمت‌رسانی به خودش قرار داده است.
شاید ما تا قبل از این برنامه ده‌ها آژانس مسافرتی داشتیم که هرکدام بخشی از صنعت گردشگری را برای خودشان انحصاری کرده بودند اما پلتفرمی مثل علی‌بابا همه اینها را جمع‌بندی و یکپارچه کرد و انحصارشان را گرفت و توانست به عنوان لیدر صنعت گردشگری شروع به فعالیت کند. پس اولین نکته‌ای که ذکر شد، قدرت تشخیص مدیران بود که بتوانند این تغییر را خیلی سریع تشخیص داده و درست انجام دهند.
مدیران باهوشی که به این قدرت تشخیص برسند، در مرحله دوم باید بتوانند از ابزارهای کسب و کار دیجیتال به درستی استفاده کنند. ابزارهایی که در راستای توسعه دیجیتال بیزینسشان می‌تواند کمک‌کننده باشد. مهمترین نکته، باورپذیری قدرت ابرکامپیوترها و محاسباتشان است
یعنی یک مدیر باید این را قبول کند که امروزه دنیا، دنیایی است که در آن باید پردازش اطلاعات صورت بگیرد، پس برای پردازش اطلاعات به ابزارهای محاسباتی خوب و دقیق نیاز دارید. مجموعه‌ای از ابزارها مثل زیرساخت‌هایی که شرکت‌های مختلف برای پردازش این اطلاعات ارائه داده‌اند. و شما در هر حوزه‌ای می‌توانید از خدماتی که شرکت‌ها به کسب و کارتان ارائه می‌دهند استفاده کنید اما یک جایی باید بتوانید خدمات را طبق زیرساختی که مناسب باشد به همدیگر مرتبط کنید و خدمات مختلف را در راستای استراتژی کسب و کار خودتان استفاده کنید.
دنیا هم پا به پای این رشد، مدل‌های جدیدی را از قدرت پردازش کامپیوترها و ابرکامپیوترها ارائه میدهد که از این جهت هیچ نگرانی وجود ندارد و میدانیم که طی ۵ تا 10 سال آینده هرچقدر که نیاز کسب و کارها به پروسه پردازش اطلاعات بیشتر می‌شود، به موازات آن سیستم‌ها و کامپیوترهای پردازشی بسیار قوی هم به وجود می‌آیند.
مسئله بعدی بحث اینترنت جهانی است. در موضوع اینترنت جهانی ما میدانیم به سمتی می‌رویم که تقریبا طی ۱۰ سال آینده تمامی افراد و اشیا متصل به اینترنت خواهند بود. یعنی ما به طور کامل در یک بازه زمانی ۱۰ تا ۱۵ سال آینده با واژه اینترنت اشیا و افراد مواجه خواهیم شد.
مدیر یک کسب و کار وقتی ترند توسعه اینترنت در جهان را متوجه می‌شود و مطالعه می‌کند به این موضوع پی می‌برد که از امروز باید به فکر اتوماتیک کردن کلیه فرایندهای وابسته به کسب و کارش باشد. تمام فرایندهای وابسته به کسب و کار، لزوما قرار نیست توسط یک بیزینس از صفر ساخته شوند.
خیلی از آنها توسط شرکت های مختلف همانطور که در قسمت قبلی هم ذکر شد ارائه می‌شود. اما اینکه چگونه بتوانیم از این زیرساخت‌ها استفاده کنیم و در خدمت اهداف خودمان بگیریم، بسیار مهم است. پس مدیران برای ورود به دنیای اینترنت اشیا و فراگیری اینترنت در سال‌های آینده باید برنامه‌ریزی داشته باشد و بررسی کنند که چارچوب‌های کسب و کارشان را در چه قسمت‌هایی باید تغییر دهند، چه قسمت‌هایی را باید کاملا خراب کنند و از نو بسازند و چگونه با این موج تغییر، همراه و همگام شوند و زیرساخت‌هایشان را اصلاح کنند تا بتوانند در آینده‌ای که تمام فرایندها مبتنی بر اینترنت هستند،
کسب و کار خود را پیش ببرد. یک نکته بسیار مهم اینکه ممکن است یک مدیر باهوش به این نتیجه برسد که بیزینس مدل کسب و کارش را باید کاملا عوض کند و ما در دنیای دیجیتال با این موضوع بسیار مواجه می‌شویم که بیزینس مدل های قبلی دیگر جوابگو نخواهند بود. یک مثال در این مورد را بررسی می‌کنیم؛ یک کمپانی تولید گیتار در انگلیس که گیتارهای بسیار خوبی تولید می‌کرد درعصر کسب و کارهای اینترنتی تقریبا از سال ۲۰۱۰ تصمیم گرفت که خود را با فرایندهای ترند کسب و کارهای اینترنتی تطبیق دهد و این کمپانی که به عنوان یکی از تولیدکننده های خوب گیتار شناخته می‌شد،
وارد صنعت آموزش الکترونیک موسیقی شد و به جای اینکه بیزینس مدلش را فقط روی تولید گیتار ببندد اپلیکیشن جانبی برای گیتارهایش طراحی کرد. زمانی که مشتری گیتاری را از آنجا خریداری می‌کند، اپلیکیشنی را هم دریافت می‌کند که با گیتارش هماهنگ می‌شود و آموزش الکترونیکی میدهد که چگونه از آن گیتار استفاده کند، ایرادات را شناسایی کند،
برای تولید موسیقی‌های جدید پیشنهادات هوشمند با توجه به سبک و توانمندی فرد ارائه میدهد و گیتارهای متصل به اینترنت را با اپلیکیشنش به هم وصل می‌کند و یک منبع درآمد جدید و بیزینس مدل جدید برای خودش ایجاد می‌کند. پس یک کمپانی باهوش در عصر دیجیتال لازم نیست صرفا همه مدل‌های قبلی خود را آنلاین کند بلکه بعضی قسمت‌ها را کاملا تخریب می‌کند، بعضی قسمت ها را نگه می‌دارد و هنرش ترکیب کردن این فرایندها با دنیای دیجیتال است.
یکی دیگر از ویژگی‌های دنیای کسب و کار دیجیتال این است که شما می‌توانید کسب و کارتان را به صورت غیرمتمرکز هدایت و مدیریت کنید. بیماری کرونا باعث شد که یکسری از تحولات سریع‌تر از آنچه که فکرش را می‌کردیم رخ دهند. بسیاری از بیزینس ها مجبور شدند پرسنلشان را دورکار کنند.
تا قبل از آن فرایندهای دورکاری در ایران هم ترند شده بود و خیلی‌ها از آن استفاده می‌کردند اما قطعا به این وسعت و شدت نبود. اکنون بخش بسیاری از جامعه کسب و کار ما از راه دور از منازل یا حضور حداقلی در محل کار، کارشان را پیش می‌برند با این تفاوت که این دور بودن از کسب و کار به کیفیت کارشان لطمه‌ای وارد نمی‌کند. این موضوع هم باید در نظر گرفته شود که تا زمانی که فرهنگ دورکاری در جامعه مخصوصا در ایران جا بیفتد، با چالش‌هایی مواجه خواهیم بود اما مسئله اینجاست که نمی‌توانیم روی این موضوع سرپوش بگذاریم و آن را نادیده بگیریم. سازمان‌های غیرمتمرکز یکی از ویژگی‌های دوران تحول دیجیتال هستند.
ما با سازمان‌هایی مواجه می‌شویم که در حال حاضر در ایران مثل بسیاری از استارتاپ‌ها و کسب و کارها مثل وبسایت جابینجا، وبسایت چطور و وبسایت علی بابا، بیزینس‌هایی هستند که بخش زیادی از پرسنل سازمانیشان به صورت دورکار درحال کار هستند. بسیاری از شرکت‌های حوزه IT که امکانات زیرساختی مناسبی داشتند، پرسنلشان را برای حفظ سلامتی دورکار کردند. یکی از مهمترین ویژگی‌هایی که آینده کسب و کار در ایران و جهان را شکل میدهد،
این است که سازمانشان به صورت غیرمتمرکز جلو می‌رود و این یکی از ترندهای کسب و کارهای دیجیتال است. شما امروز باید به این موضوع توجه کنید که سازمان و بیزینیس‌تان چقدر آمادگی دارد که به یک سازمان غیرمتمرکز تبدیل شود و بدون هیچگونه تمرکز سازمانی و محوریت مکانی بتوانید بیزینستان را پیش ببرید. تکنولوژی‌های مرتبط با حوزه بلاک چین و هوش مصنوعی، در آینده نه چندان دور به این موضوع کمک بسیاری می‌کنند. به موضوع بلاکچین در مقاله دیگری اشاره کردیم؛ یک سازوکار غیرمتمرکز است که می‌تواند برای تبادل مستقیم اطلاعات استفاده شود.
ما وارد مرحله‌ای می‌شویم که پیشرفت هوش مصنوعی می‌تواند سیستم‌هایی را بسازد که از نظر هوش بتوانند هم‌پایه توانمندی‌های انسان باشند. انقلاب‌های بعدی شامل مواردی همچون هوش مصنوعی قوی، هوش عام مصنوعی و ابرهوش مصنوعی هستند. ما با این چنین واژگانی در آینده مواجه خواهیم بود.
این ابزارها میتوانند به سادگی از توان استدلال انسان فراتر بروند و انسان را به نوعی در موضع پایین قرار دهند و از وی سبقت بگیرند تا جایی که به طور کلی انسان کنار گذاشته شود. اینکه عصر هوش مصنوعی منجر به کنارگذاشتن انسان می‌شود، موضوعی است که بسیار جای بحث دارد و نمی‌توان با قاطعیت گفت که انسان‌ها در دوره هوش مصنوعی و آینده کسب و کارشان کنار گذاشته می‌شوند. اما درنهایت مسئله‌ای که بطور قطعی مشخص است، این است که سبک کسب و کارها عوض می‌شود. در حال حاضر هم شما به صورت ناخواسته از تکنولوژی IT به عنوان جایگزین بسیاری از منابع انسانی که ده‌ها سال پیش در کسب و کار استفاده می‌شدند، استفاده می‌کنید.
این پروسه یک پارادایم شیفت طبیعی است و دوران گذاری است که با سرعت بسیار آهسته درحال انجام است و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که در آینده نه چندان دور با سرعت بالایی این تغییرات به نتیجه می‌رسند. در آینده کسب و کارها، ما شاهد اکوسیستم‌های شخصی و انطباق‌پذیر خواهیم بود که بسیارهم هوشمندند. با گسترش چنین اکوسیستم‌هایی در آینده هریک از ما برای خودمان یک دستیار هوشمند خواهیم داشت. این دستیار هوشمند برای بیزینس شما به عنوان یک کارفرما چه اهمیتی دارد؟
قبل از اینکه ادامه این مقاله را بخوانید درمورد دستیار هوش مصنوعی کمی فکر کنید و ببینید که چنین دستیارهایی که در کنار افراد قرارمی‌گیرند، چه تاثیری میتوانند روی کسب و کارتان بگذارند؟ چنین دستیارانی از این به بعد به جای انسان‌ها تصمیم می‌گیرند که آیا بیزینس شما را انتخاب کنند یا خیر. درنتیجه شما به عنوان یک کسب و کار باید بتوانید با استانداردهای انتخاب یک دستیار هوش مصنوعی، خودتان را تطبیق دهید که این کار سختی خواهد بود و شما یکی از وظایف بیزینستان متقاعد کردن دستیاران هوش مصنوعی خواهد بود. در دنیایی که افراد هرکدام برای خود یک دستار هوش مصنوعی دارند و میتوانند با آن ارتباط برقرار کنند،
این دستیاران کاملا رفتارهای انسانی را می‌آموزند و به نمایندگی از آن در دنیای دیجیتال تصمیم گیری می‌کنند. دستیاران هوش مصنوعی میتوانند نیازهای افراد را حتی قبل از آنکه خودشان هم متوجه شوند تشخیص دهند. مثلا وقتی کالایی در منزل شما موجودیش رو به اتمام است، قبل از اینکه شما تصمیم بگیرید که آن کالا را خریداری کنید یا نه، دستیارشما می‌تواند اطلاعات آن را برایتان پردازش کند، سفارش خرید آن را بگذارد یا از شما بپرسد که این کالا رو به اتمام است و من به تو پیشنهاد می‌دهم که اینبار از فلان برند خرید کنی. یک مثال ساده، دستیار هوش مصنوعی اطلاعات پزشکی شما را دارد و می‌داند که طی یک ماه گذشته فیزیولوژی بدنتان چه تغییراتی پیدا کرده یا دکتر چه دستوری را برای رعایت رژیم غذاییتان به شما توصیه کرده است.
پس اگر شما تا به حال فلان برند غذایی را به صورت روتین مصرف می‌کردید، اینبار دستیارهوش مصنوعی به شما پیشنهاد میدهد که به خاطر اینکه کالری کمتری در رژیم غذاییت داشته باشی، فلان محصول را نخر و محصول دیگری را بخر که کالری کمتری دارد. شاید به صورت طبیعی شما هیچوقت به عنوان مثال از ده نوع برند ویفر در بازار تحقیق نکنید که کدام یک کالری کمتری دارد.
همین مطلب را به محصولات غذایی مختلف تعمیم دهید راجع به نوشیدنی‌ها، ماکارونی، برنج، انواع ادویه، انواع سس‌ها و انواع تنقلات. شما نمی‌توانید درهمه اینها همزمان همه برندهای مختلف را بررسی کنید ولی دستیار هوش مصنوعی شما این کار را می‌کند و در دنیای انبوهی از اطلاعات، این پروسه ی پردازش را انجام میدهد تا بهترین گزینه را به شما معرفی کند. یک کسب و کار هوشمند در ایران برای اینکه بتواند خودش را برای دنیای آینده دیجیتال آماده کند، حتما باید به تکنولوژی هوش مصنوعی هم توجه کند و بررسی کند که چگونه می‌تواند خودش را با این ابزارهای مدرن تطبیق دهد.
در آینده با ورود رباتهای خدمتکار به منزل شاهد تغییرات اساسی در خدمات منزل خواهیم بود. اولین بحث گسترش ربات‌ها و درون‌ها (رباتهای قابل کنترل از راه دور که قابلیت انجام کارهای مختلفی را دارند) این است که چگونه میتوانند روی زندگی روتین ما تاثیر بگذارند و کسب و کارهای مرتبط با آن را هم دچار چالش کنند. درون، هواپیما یا کوادکوپتر، پهباد یا در کل چیزهایی هستند که از راه دور قابلیت کنترل دارند و شما می‌توانید آنها را هدایت کنید. درون می‌تواند زیردریایی باشد، پهباد باشد یا هرچیزی که از راه دور قابل کنترل است و شما در راستای هدفی از آن استفاده کنید و آن هم بدون سرنشین. این درون‌ها، پهبادها و هواپیماها بسیاری از حوزه‌های مختلف را دچار تغییر می‌کنند.
مهمترین ویژگی این ربات‌ها این است که در حال حاضر قیمت تولیدشان با سرعت بسیاری درحال کاهش است. قبلا حدود پنج الی شش سال قبل برای یک ربات خدمتکار باید بیش از ۱۰ هزار دلار پول پرداخت می‌کردید اما امروز آخرین ربات خدمتکاری که ژاپن تولید کرده است با عددی حدود ۱۵۰۰ دلار قابل تهیه است و این پروسه قطعا طی یک تا دو سال آینده بازهم با کاهش بسیار زیادی مواجه خواهد شد و طبیعتا برای همگان در دسترس است. پس یکی از مشاغلی که در آینده تحت تاثیر قرارخواهد گرفت، مشاغل خدمات منزل، مراقبت، پرستاری و... است که جایگزینشان یعنی ربات‌ها پروسه‌های کاری را انجام می‌دهند و احتمال دارد حتی خیلی بهتر از انسان‌ها،
کارها را انجام دهند. اما چالشی که فعلا وجود دارد این است که این ربات‌ها هنوز نتوانسته اند به سطح مطلوبی از هوش هیجانی و احساسات برسند اما فراموش نکنید که طبق دستاوردهایی که دانشمندان داشته‌اند اینکه ربات دارای عواطف صددرصد انسانی بشود چیز دور از دسترسی نیست و شاید شما در آینده نه چندان دور رباتی داشته باشید که ازنظر هوش هیجانی و انسانی مثل یک انسان بالغ و توانمند در این حوزه رفتار کند که می‌تواند به عنوان یک همدم و مونس شما در منزل باشد و حتی به عنوان یک خدمتکار هم مورداستفاده قرار بگیرد.
بحث بعدی در زیرساخت‌ها و سیستم‌ها، گسترش چاپگرهای سه بعدی و چهاربعدی است. در آینده چاپگرهای سه بعدی و چهاربعدی برحسب سرعت کارکرد و مواردی که در آنها به کاربرده شده، کاربردهای متنوعی خواهند داشت. این چاپگرها در حوزه‌های مختلف در حال حاضر رشد می‌کنند و مورد استفاده قرار می‌گیرند. از تولید رگ‌های خونی گرفته تا تولید غذا، ساختمان‌سازی، حوزه مکانیک، طلا و جواهر و... در آینده کسب و کارها با این موضوع مواجه خواهید شد که تولید به صورت شخصی سازی شده هدایت می‌شود و افراد برای تهیه کالا به جای فروشگاه‌ها به مراکز ساخت محلی مراجعه می‌کنند. مراکز ساخت محلی،
یعنی جایی که چند مدل پرینتر سه بعدی دارد شما به جای اینکه مسافت زیادی را برای تهیه یک کالای خاص از یک فروشگاه طی کنید، صرفا دستور تولید آن کالا و محصول را به پرینتر سه بعدی می‌دهید و آن محصول را سریعا برای شما تولید می‌کند و به شما تحویل میدهد. یک ایده برای آینده کسب و کار در ایران و جهان این است که شما در حوزه تولید به خودکفایی می‌رسید و کالایی را مطابق با خواست و سلیقه خودتان می‌توانید در حداقل زمان ممکن تحویل بگیرید. در چنین شرایطی بدیهی است که بسیاری از کانال‌های تولید، توزیع و فروش کالا عمدتا برچیده می‌شوند و ساختارهای جدیدی جایگزینشان می‌شود.
علاوه بر این، چاپگرهای چهاربعدی میتوانند اشیایی را تولید کنند که خودشان را بسازند یعنی آن شیء قابلیت ترمیم هم داشته باشد و عمدتا بحث چاپگرهای چهاربعدی فعلا برای اندام‌های بدن انسان بررسی می‌شوند که این اندام‌ها با گذر زمان و افزایش سن بتوانند خود را بازسازی کنند و به صورت مقاوم‌تری در بدن کاربرد داشته باشند و مورداستفاده قرار بگیرند.
آینده کسب و کار در ایران و جهان در گرو پیشرفت فناوری و اینترنت است. هر جای این دنیا، اگر کسی بخواهد کسبوکار موفقی را شروع کند، ناگزیر به استفاده از امکاناتی است که اینترنت در اختیارش می‌گذارد. برای باقی ماندن در بازار رقابت باید با ترندهای روز دنیای دیجیتال پیش رفت و این حقیقت را پذیرفت که در دنیای امروز، اینترنت موفقیت کسب‌وکارها را تضمین می‌کند.
